Araba Motor Çeşitleri ve Özellikleri

Arabaların hareket etmesini sağlayan motorlar, otomobillerin performans, yakıt verimliliği ve güvenilirliği üzerinde büyük bir etkisi vardır. Motor tiplerinin doğru bir şekilde anlaşılması, araç kullanıcılarının ihtiyaçlarına uygun araçları seçmelerinde kritik bir rol oynar. Motor çeşitlerinin anlaşılması, kullanıcıların, en uygun aracı seçerken daha bilinçli bir tercih yapabilmelerini sağlar.

Araç motorları arasındaki farkları bilmek, kullanıcıların araç alırken veya mevcut araçları için bakım ve onarım yaparken doğru seçimleri yapabilmelerine olanak tanır. Bazı motor türleri yüksek performans sunarken bazıları daha ekonomik ve çevre dostudur. Örneğin; elektrikli motorlar emisyon salmazken, dizel motorlar daha fazla tork sağlar. Benzinli motorlar ise genellikle daha hafif ve kompakt yapıdadır. İşte bu yüzden araç motor çeşitleri ve özellikleri hakkında detaylı bilgiye sahip olmak, otomobil alıcıları ve kullanıcıları için büyük bir avantaj sağlar.

Yakıta Göre Motor Çeşitleri

Yakıta göre motor çeşitleri dizel, benzinli ve elektrikli olmak üzere üçe ayrılır. Benzinli motor çeşitleri, üst düzey performans elde etmek için tercih edilir. Dizel motorun ise benzinli olana göre birtakım farklılıkları bulunur. Bunlar şu şekilde açıklanabilir:

• - Dizel Yakıtla Çalışan Motor: Yakıt tasarrufu için dizel olanlar tercih edilir. Hava sıkıştırma yöntemi kullanılan dizel motorlarda basınca karşı daha dirençli bir üretim söz konusudur. Öte yandan dizel motorlar, diğer araba motor çeşitlerine oranla daha uzun ömürlü bir kullanım şansı sunmasıyla da bilinir. Güçlü bir sürüş deneyimi ve tasarrufu bir arada sunan dizel motorlar, birçok artısıyla ön plana çıkar.
• - Benzinle Çalışan Motor: Farklı düzenlerde üretilen benzinli motorlar, daha yüksek performans elde etme şansı sunar. Boksör, V ya da sıralı tiplerde üretilen benzinli motorlar, aracın yüksek performans vermesini sağlarken aynı zamanda tasarruf elde edilmesini de mümkün kılar. Buji kullanılan bu motor çeşidi, avantajlı özelliklerini araç kullanımında bir hayli hissettirir.
• - Elektrikli Araç Motorları: Elektrikli araçlarda bilinen klasik yöntemlerden ziyade şarj edilme özelliği bulunan ve bataryalardan oluşan elektrikli motorlar kullanılır. Bu tarz araçlar, bataryadan güç yollar. Motor da yollanılan enerjiyi tekerleklere ileterek aracın çalışmasını sağlar. Doğayı koruma anlamında da sıklıkla elektrikli araç motorları tercih edilir.

Yakıtın Yakıldığı Yere Göre Motorlar

Araba motor çeşitleri arasında yakıtın yakıldığı yere göre olanlar da bulunur. Bu çeşitler, içten yanmalı ve dıştan yanmalı olmak üzere ikiye ayrılır. İçten yanmalı olanlarda yakıt, motor içerisinde yakılır. Bu motor çeşidinde benzin, hidrojen ve motorin tarzındaki yakıtlar kullanılır.

Bir diğer motor çeşidi, dıştan yanmalı olandır. Bunlarda yakıt, motorun dışarısında yakılır. Söz konusu tür, otomobillerde kullanılmamaktadır. Buhar türbini, stirling motoru ve buhar makinesi bu tiplerin içerisine girer.

Silindir Sayısına Göre 

Motorlar, silindir sayısına göre çeşitli alt başlıklara ayrılır. İki silindirli motor, daha küçük olanlarda tercih edilir ve otomobil motorlarında kullanımı yaygın değildir. Aynı şekilde küçük motorlarda kullanımı yaygın olan üç silindirli motor çeşidi ise yakıt tasarrufu sağlayarak gereken gücü elde etmek için tercih edilir.

Dört silindirli motor, en sık tercih edilendir. Bu tipteki çeşitlerin büyük çoğunluğu, sıralı tipte silindire sahiptir. Beş silindirli motor ise nadiren görülmekle birlikte farklı işlevler için de kullanılır. Son olarak altı silindirli motor, üst model araçlarda tercih edilir. Yüksek perdeden ses çıkarır ve yarış motorunu andırır.

Silindir Sıralanışına Göre

Silindir sıralanışına göre motor çeşitleri, dört farklı tipte karşımıza çıkar. Sıralı (düz) motor, en sık kullanılan silindir sıralı motor çeşididir. Aynı düzlem içerisinde yerleşen silindirler, daha az masraf ve yakıt tasarrufu şansı sunar. V tipi tip ise denge sorununu ortadan kaldırır.

Boksör tipi olanlarda silindirler karşılıklı olacak şekilde konumlanır. Yüksek performans şansı sunan bu motor çeşidi, yakıt tasarrufunda diğer motorlar gibi imkânlara sahip değildir. W tipi olanlarda ise silindirler üç sıra hâlinde yer alır. Yüksek performans sunan araçlarda bu tip motorlar sıklıkla tercih edilir.

Yakıt Enjeksiyon Şekline Göre Motorlar

Yakıt enjeksiyon şekline göre motor modelleri arasında FSI, TSI ve GDI gibi çeşitler yer alır. Bunlar şu şekilde özetlenebilir:

• - FSI Motorlar direkt enjeksiyonlu motor tipleri olarak da bilinir. Bunlarda yakıt, direkt olarak yanma odasına aktarılır. Bu işlem sayesinde yakıt tasarrufunun yanı sıra düşük emisyon değerleri de mümkün olur.
• - Açılımı Turbo Stratified İnjection olan TSI motorlar, küçük hacme sahip motor tiplerine turbo eklenerek meydana gelir. Eklenilen turbo ile daha yüksek bir performans elde edilmeye çalışılır. Bu sayede yakıt tasarrufu da mümkün hâle gelir.
• - GDI ya da diğer bir değişle Gasoline Direct Injection motorları, yüksek basınç değerlerinde çalışır. GDI motor tiplerinde dayanıklı bir motor bloğu bulunur. Sunduğu özellikler sayesinde yüksek performans şansı sunan bu motor, TSI tarzdaki tiplerin üst ve gelişmiş bir modelidir.

Zamanlama Sistemi Açısından

Motor tipleri arasında zamanlama sistemi açısından ikiye ayrılan çeşitler mevcuttur. İki zamanlı ve dört zamanlı olmak üzere ikiye ayrılan bu araba motorlarının farklı işlevleri mevcuttur.

• - İki zamanlı tiplerde vuruş esnasında iki kez hareket olur. Güç vuruşunun ilkinde emme işlemi ve sıkıştırma işlemi gerçekleşirken ikinci vuruş esnasında ise yanma ve egzoz işlemi gerçekleşir. Daha küçük motorlarda tercih edilen bu zamanlama sistemi, dört zamanlılara kıyasla daha fazla yakıt kullanımına neden olur.
• - Dört zamanlı tiplerde güç vuruşu esnasında dört kez hareket gerçekleşir. İki defa yukarıya ve iki kez de aşağıya doğru hareket yapılır. Günümüzde üretilen otomobiller, genellikle dört zamanlı motorlar ile üretilir.

Soğutma Türüne Göre

Araçlarda motor soğutma sistemi, genellikle iki farklı biçimde gerçekleşir. Soğutma türüne göre motor çeşitleri, soğutması hava olan motorlar ve soğutması su olan motorlar olmak üzere ikiye ayrılır. Her bir soğutma türünün kendi içerisinde belirli avantajları ve dezavantajları bulunur.

• - Soğutması hava olan motorlarda aşırı ısınmayı engellemek için birtakım yöntemler kullanılır. Bu yöntemler arasında yer alan atmosferik basınçtan faydalanma sistemi, oldukça soğuk havalarda iyi performans elde etme şansı sunar. Bu bakımdan soğutması su olan motorlara kıyasla soğuk havalarda daha iyi performans sağlar. 
• - Soğutması su olan araba motor çeşitleri, suyun işlevselliğinden yararlanarak araç içi ısınmayı engellemeyi başarır. Söz konusu motor tipleri, sessiz ve yüksek bir performans elde etme şansı sunar.

Hava Beslenme Düzeneğine Göre

Hava beslenme düzeneğine göre motorlar, turbo ve atmosferik olmak üzere ikiye ayrılır. Motorlarda sistemin işleyebilmesi için gerekli olan hava ihtiyacının giderilmesini sağlayan bu motor çeşitlerinin ise farklı görevleri bulunur.

• - Turbo Motor Sistemi: Küçük hacme sahip olan çeşitlerin daha iyi bir performans elde etmek için turbo motor tercih edilir. Böylelikle motora daha fazla hava girişinin olması sağlanır. Turbo motor sistemi ile yakıt tasarrufu konusunda da birtakım avantajlar elde edilir.
• - Atmosferik Motor: Bu tip motorlarda ihtiyaç duyulan hava, atmosfer basıncından elde edilir. Pek çok benzinli araç modelinde atmosferik motor kullanılır. Bunun yanı sıra bazı spor arabalarda da bu tip tercih edilir. 

Ateşleme Çeşidine Göre

Motorlardaki ateşleme işlemi için farklı tipler bulunur. Bu tipler arasında sıkıştırma yöntemiyle ateşleyen ve bujiye ile ateşleyen motorlar yer alır. Motor yağı da ateşleme konusunda belirleyici olan faktörler arasında yer alır.

• - Sıkıştırma yöntemiyle ateşleme yapan motorlarda buji parçası bulunmaz. Ateşleme işlemi, yüksek basınçtan faydalanılarak gerçekleştirilir. Bu yöntem dizel motorlarda tercih edilir ve yüksek verim alma şansı sunulur.
• - Buji ile ateşleme yapan motorlarda yanma işleminin gerçekleşmesi için buji denilen bir parçadan yardım alınır. Yanma odasında gerçekleşen hava-yakıt karışımının ateşlenmesi buji ile gerçekleşir. Bu tipteki motorlarda genellikle yakıt olarak benzin tercih edilir. Ancak zamanla buji arızalandığında, motor verimli bir şekilde çalışamaz, bu da aracın performansında düşüşe sebep olur. Bu gibi durumlarda Benim Parçam üzerinden yedek parça ihtiyacınızı gerçekleştirebilirsiniz. Kategorilerimiz üzerinden Ford, Citroen ve Dacia gibi markların yanı sıra Audi yedek parçaları ihtiyaçlarınıza da ulaşabilirsiniz.

Önceki yazımıza https://www.benimparcam.com/blog/icerik/fren-musuru-hakkinda-bilmeniz-gerekenler linkinden ulaşabilirsiniz.