Alternatör Nedir, Ne İşe Yarar?
Modern araçların olmazsa olmaz bileşeni alternatör, aracın elektrik ihtiyaçlarını karşılamak için gereklidir. Motor çalışırken, alternatör mekanik enerjiyi elektrik enerjisine dönüştürerek aracın elektrik sistemini besler. Bu dönüşüm süreci, motorun döndürdüğü bir mil yardımıyla gerçekleşir. Bileşen, aküyü şarj eder ve farlar, radyo, klima gibi elektrikli aksesuarların çalışmasını sağlar.
Parçanın başlıca görevi, aracın elektrik sistemine sürekli ve düzenli bir güç akışı sağlamaktır. Araç çalışırken, motorun ürettiği mekanik enerjiyi alıp akünün depolayabileceği ve elektrikli bileşenlerin kullanabileceği düzeyde bir elektrik akımına çevirir. Bu süreç, özellikle motorun düşük devirlerdeyken önemlidir çünkü akü, kendi başına aracın tüm elektrik ihtiyaçlarını karşılayamaz.
Alternatör Nedir ve Çalışma Prensibi Nasıldır?
Her içten yanmalı motorlu aracın ayrılmaz bir parçası olan söz konusu bileşenin esas görevi kimyasal enerjiyi elektrik enerjisine dönüştürmektir. Bu sayede motorunuzdaki akünün yanı sıra bir arabada bulunabilecek diğer elektrikli parçaları şarj edebilirsiniz. Aracınızın motoru sadece mekanik enerji sağladığı için elektrik üretmekle kalmaz, arabanızdaki tüm elektrikli aksesuarlara güç sağlamak için elektrik üreten bir güç kaynağına ihtiyaç duyar. Parçanın devreye girdiği yer tam da burasıdır.
Aracın şarj sistemi; araba aküsü, voltaj regülatörü ve alternatörden oluşur. İlgili bileşen, mekanik enerjiyi alternatif bir akımla elektrik enerjisine dönüştürür. Parçanın içindeki stator ve rotor, mıknatıs gibi çalışır ve dönerek alternatif akım üretir. Daha sonra alternatif akım, aküyü şarj eden bir "doğru akıma” dönüştürülür. Akünüzü hem aşırı hem de yetersiz şarj etmek ciddi sorunlar yaratabilir. Voltaj regülatörü ise parçadan gelen gücü aküye gönderir ve aküye sabit bir güç akışı sağlamak için enerji miktarını kontrol eder.
Alternatör Bozulursa Ne Olur?
Arızalı bir parça, akünüzün bitmesine ve aracınızın çalışmamasına neden olur. Bu bileşenler bitmiş bir aküyü yeniden şarj etmek için değil, akünün şarjını korumak için tasarlanmış parçalardır. İlgili parçanın aracınızın aküsünü şarj etme konusunda istikrarlı rol oynaması ve şarj durumunu iyi dengelemesi gereklidir.
Alternatör Arızası Nasıl Anlaşılır? Belirtileri Nelerdir?
Motorunuz çalıştıktan hemen sonra stop ediyorsa söz konusu bileşen muhtemelen akünüzü şarj etmiyor demektir. Aracınız hemen veya birkaç fazla deneme sonunda çalışmamaya devam ediyor olabilir. Böyle bir durumla karşılaşmadan evvel büyük ihtimalle farklı alternatör arızaları ile karşılaşabilirsiniz. Bu parçalar, yıpranmadığı sürece genellikle dikkatinizi hemen çekmeyebilir. Çoğu bileşen en ideal koşullarda 7 ile 10 yıl dayanabilir. Ancak parçanın bitip bitmediğini anlamanın birkaç yolu vardır. Arabanızı çalıştırmada sorun yaşıyorsanız ön paneldeki sönük ışıklar ile sürekli şarja ihtiyaç duyan akü, ilgili bileşenin arızalanacağını gösteren birkaç işarettir. Karşılaşabileceğiniz diğer belirtiler aşağıda belirtilmiştir:
- - Akünün devamlı yüksek voltaja ihtiyaç duyması
- - Sönük veya fazla parlak ışıklar
- - Yavaş veya arızalı parçalar
- - Aracın sık sık duraksaması
- - Yanmış kauçuk ya da kablo kokusu
- - Gösterge panelinde akü uyarı ışığı
Akünün Devamlı Yüksek Voltaja İhtiyaç Duyması
Akünüzü sürekli olarak şarj etmeniz gerekiyorsa alternatörünüz aküyü şarj etmekte zorlanıyordur. Bu durum, bileşenin değiştirilmesi gerektiğinin işareti olabilir. Zaman zaman, uzun süre yanlışlıkla açık bıraktığınız farlar da aküyü bitirebiliyor, ancak çoğu zaman bitmiş bir akünün altında yatan neden, parçanın arızalı olduğunun bir işareti olabilir.
Arızalı bir bileşen, motor çalışırken aküyü yeterince şarj etmeyecek ve şarjın normalden daha hızlı bitmesine neden olacaktır. Bir sorun varsa bu sorunun aküden mi yoksa söz konusu parçadan mı kaynaklı olduğunu anlamanın bir yolu aracı çalıştırmaktır. Aracınızı hızlı çalıştırırsanız ve çalışmaya devam ederse akünün yakında değiştirilmesi gerekebilir. Ancak aracı çalıştırdığınızda kısa bir süre sonra tekrar stop ederse bu durum, ilgili bileşenin aküye yeterince güç vermediği anlamına gelebilir.
Sönük veya Fazla Parlak Işıklar
Parça arızalanmaya başladığında elektronik aksesuarlarınıza tutarsız voltaj sağlar. Bu da genellikle çok sönük veya aşırı parlak olan ışıkların, farların ve gösterge panelinin performansının düşmesine neden olur. Ayrıca titreyen ışıkların yanı sıra düzensiz bir şekilde parlaktan sönüğe veya tam tersine giden ışık sorunlarıyla karşılaşabilirsiniz.
Yavaş veya Arızalı Parçalar
Aracınızın elektronik parçalarına yeterli güç sağlayamayan bir alternatör, genellikle bu parçaların yavaşlamasına veya çalışmamasına neden olur. Camlarınızın açılıp kapanmasının normalden uzun sürdüğünü, koltuk ısıtıcılarınızın çalışmadığını fark ederseniz veya diğer parça aksesuarlarınız bozulsa bile bu sorun ilgili bileşenden kaynaklanabilir. Birçok modern araçta söz konusu bileşen yeterli elektrik sağlamıyorsa yerleşik bilgisayara gücü ilk olarak nerede keseceğini söyleyen, araca programlanmış bir ekipman öncelik listesi bulunur. Bu şekilde arızalı bir parçayla araç kullanıyorsanız, farlarınızın gücünü kaybetmeden önce radyonuzun (veya diğer gerekli olmayan parçaların) gücünü kaybedersiniz. Dolayısıyla aracınızın parçasında değişime gitmeniz gerekebilir. Bu süreçte Benim Parçam farkıyla dilediğiniz yedek parçalara ulaşabilirsiniz. Kategorilerimiz üzerinden Renault, Dacia ve Opel gibi markaların yanı sıra Mercedes yedek parça ihtiyaçlarınızı da giderebilirsiniz.
Aracın Sık Sık Duraksaması
Daha önce de belirtildiği üzere motorunuzu çalıştırmada sorun yaşamanız, bu parçanın aküyü şarj edememesi anlamına gelebilir. Anahtarı kontağa takıp çevirdiğinizde motorunuzun hırıltısı yerine tek duyacağınız bir tıklama sesi olacaktır. Öte yandan, aracınız sürüş sırasında sık sık stop ediyorsa bujilerin motoru çalışır durumda tutmak için ilgili bileşenden yeterli güç alamamasından kaynaklı bir sorun olabilir.
Yanmış Kauçuk ya da Kablo Kokusu
Yanık kauçuk veya kablo kokusu, ilgili parçaların aşınmaya başladığını gösterebilir. Alternatörün kayışı sürekli gerilim ve sürtünmeyle sıcak motora yakın olduğu için zamanla aşınabilir ve hoş olmayan bir yanık kauçuk kokusu yayabilir. Benzer şekilde bileşen fazla çalışıyorsa, kabloları yıpranmışsa veya hasar görmüşse elektrik kablosu yanığına benzer bir yanık kokusu alabilirsiniz. Devamlı çalışan bir parçanın kablolarından çok fazla elektrik geçmeye çalıştığından kabloların güvenli olmayan bir şekilde ısınmasına neden olur.
Gösterge Panelinde Akü Uyarı Işığı
Gösterge panelinde akü uyarı ışığı yandığında genellikle aküye özgü bir sorun olduğu sanılır. Ancak akü uyarı ışığı, alternatör de dâhil olmak üzere aracınızın diğer elektrik sistemlerinde bir sorun olabileceğini gösterir. Bileşenler, tipik olarak 13 ile 14,5 volt arasında çalışacak şekilde tasarlanmıştır. Parçanız arızalanırsa voltajı kapasitenin altına düşebilir ve gösterge panelinde akü uyarı ışığının yanmasına neden olur. Benzer şekilde bu parçalar voltaj sınırını aşıyorsa da akü ışığınız yanacaktır.
Aracınızın aksesuarlarından (farlar, silecekler, radyo vb.) gelen elektrik yüküne bağlı olarak bileşen, istenen voltaj kapasitesinin üzerinde seyrediyorsa akü uyarı ışığının yanıp söndüğünü görürsünüz. Bu durum küçük bir sıkıntı gibi görünse de aracınızın yolda arızalanmasını istemiyorsanız araç muayenesine götürmeniz daha iyi olacaktır.
Aracınızın elektrik sistemi size zorluk çıkarıyorsa ilgili bileşeni kontrol ettirmenin ve doğru yedek parça ile değiştirmenin zamanı gelmiş demektir. Kaliteli, uygun fiyatlı ve güvenilir hizmet sunan Benim Parçam sizlere bu süreçte destek olabilir. Kategorilerimiz üzerinden Audi, Renault ve Opel gibi markaların yanı sıra Citroen yedek parça ihtiyaçlarınıza da sitemiz aracılığıyla kolayca ulaşabilirsiniz.
Bir Alternatörün Maliyeti Ne Kadardır?
Yalnızca marş motoru bozulursa değiştirme maliyeti genellikle yüksek değildir. Bu parçanın maliyeti ise araç tipine bağlıdır. Parçanın aşınmış kontak halkaları, karbon fırçalar veya voltaj regülatörü ile ilgili sorunlar nedeniyle arızalanması yaygın bir durumdur. Bu durumlarda aracı, bayiden farklı olarak satış sonrası parçaları indirimli olarak sunabilecek bir oto tamirciye getirerek paradan tasarruf etmek mümkündür. Bir tamirci bu parçayı değiştirdiğinde, aracın tüm şarj aparatına etki ettiği için çevresindeki parçaları da kontrol etmesi çok önemlidir. Çoğu zaman, söz konusu bileşen arızalandığında akü kablolarında da korozyon olur. Bu durumda akü ile tahrik kayışlarının değiştirilmesi gerekebilir.
Bir Alternatörün Ömrü Ortalama Kaç Yıldır?
İlgili bileşen en ideal koşullarda 7 ile 10 yıl dayanabildiğini belirtmiştik. Binlerce saatlik çalışma süresinden sonra ilgili bileşen eskisi kadar iyi çalışmayabilir veya arızalanabilir. Bu durumda aracınızın aküsü doğru şekilde şarj olmadığından yeterli güç üretimi yapılmaz. Dolayısıyla söz konusu parçanın değiştirilmesi gerekir. Parçanın ömrünü etkileyebilecek pek çok faktör olduğundan bir alternatörün gerçekte ne kadar dayanabileceğini tam olarak söylemek zordur. Ayrıca aracınızı devamlı sert kullanmak da parçanın daha erken değiştirilmesine yol açabilir.
Önceki yazımıza https://www.benimparcam.com/blog/icerik/atesleme-bujisi-arizasi-neden-olur linkinden ulaşabilirsiniz